İlkbaharda saatleri bir saat ileri almak yaz akşamlarında bize daha fazla gün ışığı sağlarken, sonbaharda saatleri bir saat geri almak, kış sabahlarında daha fazla gün ışığı almamızı sağlar.
Hayatta kalmamıza ve çevre ile bir ilişki sürdürmemize izin veren yaşamsal işlevlerimizi, güneşin hareketlerine göre düzenleriz ve doğal güneş ışığının, nasıl hissettiğimiz ve biyolojik saatimiz üzerinde büyük etkisi vardır.
Kış aylarında yaz saatinin uygulanması, yeterince güneş ışığından faydalanmamıza, “mutluluk hormonu” olan serotoninde düşüş yaşamamıza ve biyolojik saatimizin işleyişinin bozulmasına sebep olur. Yapılan araştırmalara göre biyolojik saatimizin bozulması; bipolar bozukluk, obezite, kalp-damar hastalıkları, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu gibi hastalıkların artmasında başlıca bir etkendir.
Güneş ışığını kışın daha az almamıza sebep olan yaz saati uygulaması, daha uykulu ve kronik bir şekilde yorgun hissetmememize sebep olmasının yanında kaygı ve depresyonu da tetikler.
Kış aylarında yapılan yaz saati uygulaması, ülkenin batı bölgelerinde sabah gün doğumundan önce uyanmayı gerektirmektedir. Bu durum doğal uyku döngüsü olan sirkadyen ritmini bozar. İsirkadyen ritminin bozulmasının, yorgun olmanıza rağmen gece uykuya dalmada zorlanmak, uykuyu sürdürmekte güçlük çekmek gibi uyku sorunları, iş performansında azalım , depresyon, okul ve iş başarısızlıkları, trafik kazaları gibi pek çok ciddi sonuca neden olabildiği bilimsel araştırmalarla gösterilmiştir..
Kış döneminde çoğu insanda mevsimsel depresyon ortaya çıkar. Mevsimsel depresyon (mevsimsel duygudurum bozukluğu), kışın daha soğuk ve daha karanlık günlerinde en yaygın olan üzüntü ve depresyon belirtileriyle karakterize edilen bir ruh hali bozukluğudur. Mevsimsel depresyon bozukluğunun belirtileri arasında depresif duygular, sosyal çevreden geri çekilme, motivasyon eksikliği veya konsantre olmakta zorluk yer alır. Yaz saati uygulamasının kalıcı hale gelmesi aynı zamanda bu mevsimsel depresyonun da kalıcı hale gelmesine sebep olabilir.
Kalıcı yaz saati uygulaması; büyüme çağındaki çocukların ruhsal ve bedensel sağlıklarını, akademik becerilerini ve bilişsel gelişimlerini de olumsuz etkiler. Yaz saati uygulaması ile kışın çocuklar karanlıkta okula gitmek zorunda kaldıklarından dolayı, çocuklarda gün içerisinde sürekli olarak uyku hali ve dikkat eksiliği oluşur. Uyku halinin, öğrenme ve davranış gibi bilişsel işlevlerin üzerinde olumsuz etkileri vardır; Çocuklar ve gençlerin çoğu, sabah ilk dersleri uyku hallerinden dolayı dinleyemezler, anlayamazlar ve dersten verim alamazlar. Bu durum da eğitim ve öğretim sürecinden çocukların uzaklaşmasına sebep olur.
Halihazırda kış ayları zaten cildimizin daha az güneşe maruz kalmasına neden olarak D vitamininin azalmasına neden olurken yaz saati uygulamasının kalıcı olması D vitamininden neredeyse hiç yararlanmamıza sebep olur. D vitaminin eksikliği, vücut ağrısı, halsizlik, yürüme güçlüğü, kemik ağrısı, güçsüzlük, saç dökülmesi, baş ağrısı, depresyon, değişken ruh hali, uykusuzluk, gözaltı morlukları, aşırı terleme gibi durumlara ve kilo vermede güçlüğe sebep olur.
Kış saatinin bireylerin üretkenlik düzeyi ve psikolojik ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır:
· Kış saatinin faydalarından biri, insanları sabahları elektrik kullanma maliyetinden büyük ölçüde kurtarmasıdır.Saati bir saat değiştirmek, okula veya işe gitmeye hazırlanmak amacıyla erkenden kalkan insanları evdeki ışıkları kullanmak zorunda bırakmayacaktır,
· Güneş doğduktan sonra sıcaklıklar önemli ölçüde arttığından, ısıtma cihazlarının kullanım süresi kısalacaktır ve bu da ev finansal maliyetinin düşmesini sağlayacaktır,
· Trafik kazalarının oranını artırabilecek don ve sis riskinin oluşması için en uygun zaman şafak vakti olduğu için kış saatinin uygulanması bu tür doğa olaylarında trafiğe çıkmamızı engelleyecektir ve kazalar büyük ölçüde azalacaktır,
· Kış saatinin kullanılması işteki bireyin üretkenliğini, okullardaki öğrencilerin bilişsel becerilerini pozitif yönde etkileyecektir. Güneş parlarken okula ve işe gitmek, karanlıkta gitmekten çok farklıdır,
· Kış saatini kullanmak, bireylerde depresyonun, kronik yorgunluğun ve stresin azalmasını sağlayacaktır,
· Kış saatini kullanmak, daha fazla D vitamini almamızı sağlayarak birçok fiziksel ve psikolojik rahatsızlığa engel olacaktır,
· Eğitim ve öğretim seviyelerinde pozitif yönde artış olacaktır,
· Mevsimsel depresyonun azalmasını sağlayacaktır,
· Aileler yaz saati uygulamasından dolayı çocuklarının alacakaranlıkta okula gitmesinden fazla endişe duyuyor. Bu durum çoğu ailelerde OKB veya Kaygı Bozukluğuna sebep olabiliyor. Kış saatinin uygulanması, ailelerde OKB, Kaygı gibi psikolojik rahatsızlıkların da azalmasını sağlayacaktır.
Çocuklar, gençler, yetişkinler, sabah okula veya işe giderken ülkemizde artan mülteci sorunu ve şiddet vakalarından dolayı kendilerini güvende hissetmiyorlar ve bu da korku ve kaygıya sebep oluyor. Kendilerini güvende hissetmeyen, her sabah korku ve kaygı duyan bireylerin ruhsal anlamda huzurlu ve mutlu hissetmesini bekleyemeyiz. İşte tüm bunların göz önüne alınarak kış saati uygulamasının geri gelmesini tavsiye ederim.
