Bugünkü yazımızda çocuklarımızın dağılan dikkatlerini toparlamalarına yardımcı olan “Mindfulness’’ tekniği hakkında bilgi vereceğiz.
Mindfulness nedir? Anı yaşamanın önemi nedir? Mindfulness çocuklara ne yarar sağlar? Çocuklar için mindfulness etkinlikleri nelerdir? gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız.
Mindfulness Nedir?
Bilinçli farkındalık ve dikkat olarak Türkçeye çevirebileceğimiz mindfulness, anda olmak, yaşanan ana odaklanmak esasına dayanır. Yani şu anki hislerimizin, şu anki düşüncelerimizin ve şu an tanık olduğumuz olayların farkında olmak, onları oldukları gibi algılamak ve onlara olaylara yargısız bir şekilde yaklaşabilmektir. Dikkat, kabulü de içerir. Yani düşüncelerimizi ve duygularımızı yargılardan uzak bir şekilde kabul etme ve gözlemleme durumudur.
Unutmayalım ki olumsuz duygular da insan olmanın bir parçasıdır. Bu aşamada en önemli nokta olumsuz duyguların seline kapılmadan, onların sadece gelip geçici duygu ve düşünceler olduğunu ve bizi tanımlamadığını fark etmektir.
Anı Yaşamanın Önemi Nedir?
Yaşadığımız dünyada her şeyi çok hızlı tüketmeye, her şeyde en mükemmeli olmaya, sürekli çalışmaya ve plan yapmaya alıştık. Bu durum aslında bizim sürekli, gelecek ile ilgili endişelere, geçmişin üzüntü veya pişmanlıklarına odaklanmamıza sebep oluyor. Çoğu zaman bu düşüncelere odaklandığımız için, içinde bulunduğumuz anın ve o an hissettiklerimizin farkına bile varmıyoruz. Bu durum sürekli hale geldiğinde tüm hayatımız birbiri ardına sıralanan hissedilmemiş ve yaşanmamış anılardan oluşuyor. Odağımızın yaşadığımız andan çok ileride veya geride oluşu kendi iç dünyamızla bağlantımızın kopmasına neden oluyor. Bu da tükenmişlik sendromu, odaklanma problemi, dikkatsizlik, stres, depresyon, anksiyete gibi olumsuzlukları beraberinde getiriyor. İşte bu nedenle geçmişin üzüntüsünden ve geleceğin kaygısından uzak, yaşanan o anda kalabilme becerisi kazanmak kendimizle bağlantımızı korumak ve ruh sağlığımızı korumak açısından hayati önem taşıyor.
Minfulness Çocuklara Ne Yarar Sağlar?
Atalarımızın da dediği gibi “Ağaç yaşken eğilir.” Küçük yaşta öğrenilen mindfulness etkinlik ve egzersizleri çocukların, anı yaşama becerisini kazanmaları ve var olan beceriyi daha da geliştirmeleri sağlar. Mindfulness egzersizlerini düzenli olarak uygulamanın çocuklarda dikkat ve odaklanma becerisini geliştirdiği gözlemlenmiştir.
Mindfulness etkinlikleri sayesinde çocuklar, öfke, korku, üzüntü ve bunun gibi baş etmesi zor duygularla yüzleşmeyi ve bu duyguları yaşarken çeşitli nefes teknikleri yardımıyla kendilerini sakinleştirmeyi öğrenirler. Bu da yetişkin olduklarında öfkelerini kontrol edebilmelerini sağlar.
Çocuklar İçin Mindfulness Aktiviteleri
Tavşan Nefesi: Uygulama burundan üç hızlı nefesin uzun bir şekilde alınması ve bir nefesin ağızdan verilmesi ile olur. Tavşan nefesini daha da eğlenceli hale getirmek isterseniz, çocuğunuzla birlikte etrafta dolaşın, havayı koklayın ve havuç arayın. Özellikle çocuğunuzun aşırı derecede üzgün olduğu veya heyecanlandığı durumlarda bu tekniği kullanmak onu duygusal anlamda dengeye getirecektir. Eğlenceli bir şekilde uygulandığı zaman hatırlaması kolay bir nefes çalışmasıdır.
Kabarcık Üfleme Tekniği: Su dolu bir bardağın içine bir pipet koyun ve çocuğunuzla birlikte küçük baloncuklar çıkararak derin nefesi yavaşça vermesini isteyin. Bu etkinlikte önemli olan bardakta oluşan baloncukların bardak dışına taşırılmamasıdır. Böylece çocuğunuz uzun ve kontrollü nefesler vermeyi öğrenerek, ihtiyaç duyduğunda bu teknik yardımıyla rahatlayacaktır.
Vızıldayan Arı Nefesi: Bacaklar bağdaş veya diz üstünde rahat bir biçimde oturun. Çocuğunuzdan gözlerini ve dudaklarını kapamasını isteyin. Burnundan nefes alıp nefesini verirken sanki ağzının içinde bir kovan arı varmış gibi MMMMM sesini uğultulu bir şekilde çıkarmasını söyleyin. M sesi güçlü bir titreşime sahip olduğu için çocuğunuzun endişe ve kaygılardan uzaklaşmasını sağlayacaktır. Bu nefes çalışması da çocukların son derece keyif aldıkları, oldukça rahatlatıcı ve sakinleştirici bir tekniktir.
Dert Balonu: Çocuğunuzun kendisini üzgün hissettiği zamanlarda kullanması için ona dert balonu nefesini öğretebilirsiniz. Çocuğunuzdan elinde bir balon olduğunu hayal etmesini; tüm dertlerini bu balonun içine üflemesini söyleyin. Bu işlemi bitirdikten sonra onunla bu hayali dertli balonun ağzını sıkıca bağlayın ve onu gökyüzüne gönderin. Bu teknik çocuğunuzun o anki dertlerinden uzaklaşmasına yardımcı olacaktır.
‘Hava Durumu’ Etkinliği: Bu etkinlikte çocuğunuzdan kendi iç dünyasını hava durumu raporunda kullanılan terimlerle (fırtınalı, bulutlu, güneşli... ) tarif etmesini isteyin. Bunu yaparken çocuklarınıza duyguların da hava durumu gibi değişken olduğunu hatırlatın. Bu etkinliği düzenli olarak tekrarlamak çocukların hem kendi duygularını tanıyıp tanımlamalarına hem de bunların geçiciliğini anlamalarına yardımcı olacaktır.
Unutmayın “Duygularımız bulutlar ise, biz gökyüzüyüz.”
