Komedyen Karen Hobbs, Haziran ayında bir akşam sahneye çıkmadan önce kendini her zamankinden daha gergin hissediyordu.
İngiltere’nin tanınmış gezgin komedyenlerinden olan Hobbs, bu yıpratıcı stand-up sahnelerine oldukça aşina birisi.
Gezgin komedyenler tanımı, barlarda, kulüplerde, tiyatrolarda ve festival gibi yerlerde stand-up komedisi yapan kişiler için yapılıyor. Bu tip gösteriler, öngörülemez ve ‘zoraki kahkahalar’ konusunda da epey ünlüdür.
Hobbs da İngiltere'nin en acımasız salonlarından bazılarında bu mücadeleyi vermiş bir komedyen.
Londra'nın merkezindeki Covent Garden Social Club'ın üstündeki bu özel akşamda, Hobbs sahneye her zamanki malzemesiyle değil, yapay zeka platformu ChatGPT tarafından kendisi için yazılmış bir stand-up setiyle çıktı.
Seyircilere de şöyle seslendi:
“Eğer tüm bunları gülerek izlerseniz, hepimiz işsiz kalacağız!”
OpenAI tarafından geliştirilen yapay zeka robotu ChatGPT iki yıldır, yapay zekayı büyük kitlelere ulaştıran ilk araç oldu.
Ancak söz konusu sanatsa, yapay zekanın yaratıcı olup olmayacağı bir hayli tartışmalı.
ChatGPT gibi büyük dil modelleri (LLM'ler), internetten ve diğer kaynaklardan toplanan milyarlarca satır metni işliyor; kelimeler ve cümleler arasındaki kalıpları ve ilişkileri ortaya çıkarıyor ve öyle çalışıyor.
Yapay zeka araçları da, bu verileri kullanarak belirli bir soruya en muhtemel cevapları üretiyor.
Buradan da anlaşılacağı üzere yapay zeka araçları yalnızca bir biçimde var olan bilgileri çoğaltabiliyor.
Ancak bununla birlikte, sonuç benzersiz bir fikir kombinasyonu da olabilir. Bunun yaratıcılık sayılıp sayılmayacağı felsefi bir soru ve ne yazık ki şu anda tatmin edici bir cevabı da yok.
Bir robot komik olabilir mi?
Southampton Üniversitesi'nde internet bilimi profesörü olan ve boş zamanlarında stand-up komediyle uğraşan Les Carr, “Yapay zekanın şaka yapabilmesinin bir yolu, beş yaşındaki herhangi bir çocuğun yaptığını yapmaktır. Bu da çocukların duydukları başarılı bir şakayı tekrarlaması veya bunun bariz bir çeşidini yapmaya çalışması gibidir” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Dolayısıyla, takipçi kazanmak için son beş yılını TikTok, Instagram ve YouTube'a daha fazla içerik koyarak geçiren komedyenler, OpenAI, Google ve Facebook'un çalışmalarını çalmasından endişe duymalılar. Tıpkı yazarlar ve diğer sanatçılar gibi.”
“Şakalar insanların internette de sosyal medyada da paylaşmayı sevdiği şeyler. Bu yüzden yapay zekanın ürettiği bir şakanın nereden geldiğini söylemek çok zor. Soru şu: Bunu [yapay zeka] uydurdu mu, yoksa sadece tekrar mı etti?”
Hobbs, yapay zekadan sahnesi için şakalar yazmasını istediğinde, hiç beklemediği başka bir sorunla karşılaştı. ChatGPT, şakaları erkek bir komedyenin ağzından yazmaya başladı. Şakalarsa alışveriş takıntılı bir kız arkadaş hakkındaydı.
Hobbs, yapay zekadan esprileri bir kadının ağzından yeniden yazmasını istedi. Yapay zeka bu kez ise alışveriş takıntılı kız arkadaşı birinci şahıs olarak aktardı.
Yapay zekanın Hobbs için ürettiği espriler genellikle Y kuşağı kadınlarına ilişkin kaba, tembel klişelere dönüşüyordu:
Yapay zekanın ürettiği şakalardan birisi, “Sosyal hayatım patlama yaşıyor. Patlamadan kastınız en iyi arkadaşımın Wilson adında bir saksı bitkisi olmasıysa…” şeklinde oldu.
"İyi bir stand-up, hikaye anlatır"
Stanford Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi ve yapay zeka uzmanı Michael Ryan, yapay zeka modellerinin tatmin edici kurgular ve can alıcı, bitirici, son şakaları ortaya koymakta zorlanmasının şaşırtıcı olmadığını söylüyor.
“İyi yapılmış bir stand-up, seyirciyi komik bir hikayenin içinden geçirerek komik bir espriye kadar götürebilir. Komedyen esprinin tam olarak nereye gittiğini bilir ve seyirciyi oraya götürür.”
Ryan, modern LLM'lerin bu şekilde çalışmadığını hatırlatıyor. Bu da yapay zekanın bir komedyenin aksine gerçek zamanlı olarak adapte olamayacağını gösteriyor. En azından şimdilik.
Ancak bu durum değişebilir.
Yapay zekanın etrafındaki dünyayı daha iyi anlamasını sağlamak için araştırmalar devam ediyor.
Ryan, “Araştırmacılar şu anda sesle ilgili kabiliyetleri mükemmelleştirmek için çalışıyorlar” diye ekliyor.
Uzmanlar, “sosyal faktörleri anlayabilen ve bir izleyici kitlesine uyum sağlayabilen ve aynı zamanda komedi zamanlamasına sahip” yapay zeka modelleri üzerinde çalışıyorlar.
Birkaç yıl içinde olabilir
Ryan, yapay zeka tarafından üretilen esprilerin sınırlarını test etmek için çalışan büyük bir analitik projenin bir parçasıydı.
Araştırması şakalarla ilgili mevcut sınırlara ışık tuttu. Ancak Ryan yapay zeka teknolojisinin bu denli büyümesinin, “önümüzdeki birkaç yıl içinde gerçekten komik yapay zeka şakalar” üretebilecek LLM'ler geliştirebileceğine inanıyor.
Yapay zekanın, usta komedyenlerin sahnesini taklit etmesi için biraz zaman geçmesi gerekebilir. Ancak iş tek bir komik espri yazmaya geldiğinde, araştırmacılar şimdiden ilerleme kaydetti.
Senarist Simon Rich, yaratıcı görevler için geliştirilen ancak yayımlanmamış “code-davinci-002” adlı bir OpenAI modelini kullandı ve deneyimlerini 2023 yılında Time dergisi için yazdı.
Rich, yapay zeka tarafından kaleme alınan (ve daha sonra Werner Herzog tarafından yüksek sesle okunan) bir şiir kitabı üzerinde diğer iki yazarla işbirliği yaptı. Ancak öncesinde yapay zekadan bazı şakalar yapmasını da istedi.
Sonuçlar o kadar iyiydi ki Rich bunun kendisine kabuslar gördürdüğünü söyledi.
Rich, yapay zekayı hiciv sitesi The Onion'dan bir sürü manşetle besledi. Yapay zekadan benzer alaycı manşetler üretmesini istedi.
Yapay zeka bunlardan birinde “Yönetmen, gerçek Batman'i kullanmakta ısrar edince yeni Batman filminin bütçesi 200 milyon dolara çıktı” diye yazdı.
Mizah öznel bir şey. Ancak yapay zeka robotunun şakaları Rich'in beklentilerinin çok ötesine geçti.
Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde doktora öğrencisi ve esprileri komik kılan şeylerin psikolojisi konusunda çalışmalar yapan Drew Gorenz, yapay zeka tarafından üretilen komedinin yalnızca modele verilen komut kadar iyi olduğuna inanıyor.
Gorenz, tam da bu konu hakkında şunları söylüyor:
“Komedyenler de dahil olmak üzere çoğu insan, bir yabancı tarafından 'komik bir şey söyle' dendiğinde iyi bir performans sergileyemez. İstek ne kadar spesifik olursa cevap da o kadar iyi olur.”
Bazı yapay zeka modelleri diğerleriyle mukayese edildiğinde daha iyi sonuçlar üretebilir.
Örneğin ChatGPT ve Google'ın Gemini'si genel amaçlı uygulamalar için geliştirildi. Sadece mizah üzerine kurgulanmış bir yapay zeka aracının diğer modellerden daha iyi espriler üretmesi de muhtemel.
İnsana yatırım yapmak
London School of Economics'te iletişim doçenti ve yapay zekanın medya üzerindeki etkisini inceleyen Alison Powell'a göre, komediyi dijitalleştirme arayışı pratik ve etik olmadığı kadar nafile bir çaba.
Üretimsel yapay zeka modelleri geliştirmenin devasa ölçülerde enerji ve masraf gerektirdiğini belirtiyor.
“Bu iş için yapay zekaya yatırım yapmak yerine, genç komedyenlere ve kültürel üretime yatırım yapmak muhtemelen daha ucuz, daha ilginç ve çok daha fazla sürprize gebe sonuçlar getirecektir.
Bu yaz Londra'ya geri dönen Hobbs, seyircisini, kendisinin ve onların “yeni siber efendilerin elinde olduğu” konusunda uyardı. Yapay zekanın yazdığı şakalarına gelecek olumlu tepkiler, stand-up komedi için bir kırılma anı olabilirdi.
Neyse ki, sadece düzensiz kahkahalar oldu.
Hobbs, seyirciye “Bir keresinde karıma ruj yerine yapıştırıcı vermiştim. Hala benimle konuşmuyor” satırlarını okudu.
Başka bir şaka ise şuydu: “Flört alışveriş gibidir. İstediğinizi almak için dışarı çıkarsınız ve sonunda ihtiyacınız olmayan bir şey alırsınız.”
Hobbs bunun hemen sonrasında sahnede, “Hayatım boyunca hiç bu kadar aptal hissetmemiştim” dedi.
Bununla birlikte daha derin bir gerçekle karşı karşıyayız. Bir yapay zeka modeli, şaka yapma hareketlerini gerçekleştirebilir. Hatta bazı nüansları bile yakalayabilir.
Ancak seyirci karşısındaki o patlama anlarını sadece insan bir komedyen aşabilir.
Yapay zeka modelleri henüz bu gizli sosu çözebilmiş değil. Görünen de o ki, komedyenler henüz CV'lerinin tozunu almak zorunda kalmayacaklar. Bu nedenle rahat bir nefes alabilirler.