Elif Tümen sordu; Prof. Dr. Canan Karatay vatandaşın merak ettiği soruları kendine has önerileriyle SÖZCÜ Televizyonu'nda ‘Canan Karatay İle İyilik Sağlık'ta yanıtladı. Prof. Dr. Karatay, çağın vebası olarak nitelendirilen ve birçok ciddi hastalıkla ilişkilendirilen stresin nedenlerini, vücuda verdiği zararları ve bu durumla başa çıkmanın doğal yollarını şöyle açıkladı:

ÇAĞIN HASTALIĞINA YOL AÇAN EN ÖNEMLİ NEDENLER

Stresin tetiklenmesinde genellikle göz ardı edilen çok önemli etkenler var. Onları şöyle sıralayabiliriz…

UYKUSUZLUK

Eğer uykusuzsanız, o zaten vücut için çok büyük bir strestir. Gün boyu bunun acısını çekersiniz. Uyku çok önemli.

ŞEKERLİ GIDALAR

Uyuyabilmek için melatonin hormonu gerekiyor. Melatonin hormonunun dengesi bozulursa uyuyamazsınız. Bu hormonun dengesini bozan da şekerdir, insülin yüksekliğidir ve kortizol hormonudur. Onun için şeker en tatlı zehirdir. Şeker dediysem, bunlar sadece tatlılar değil vücuda girdiğinde şeker olan tahıl, un, ekmek gibi gıdalardır.

AĞIR SPOR

İnsan vücudu için en önemli streslerden biri ağır spordur. Eğer deli danalar gibi koşuyorsanız, vücut geliştirme yapıyorsanız stres hormonu kortizol salgılanır. Bu hormon ne yapar? İnsülin direncini yükseltir, sizi şeker hastası yapar. İşte vücuttaki stres bu. Onun için sakin yürüyün, yavaş yavaş yürüyün. Araştırmalar günde 20 dakika yavaş tempoda yürümenin, antidepresanlardan çok daha faydalı olduğunu göstermektedir.

AKILLI BİNALAR

Akıllı binalarda pencereler açılmıyor. Klimalar var. 20'nci katta oturmak stres kaynağı… Bahçeli evler sağlıklı. Bizim zamanımızda gecekondular vardı. Tek katlı bahçe içinde evler vardı. Biz çocukluğumuzdan bu yana hep bahçelerde büyüdük.

ZEHİRLİ KİMYASALLAR

Topraktan çıkan besinlerde artık mineral kalmadı. Çünkü topraklara o kadar tarım zehiri sıkıldı ki bunlar vücutta bağırsak florasını bozup stresi başlatan faktörler. Aynı şekilde evlerde kullanılan deterjanlar, yumuşatıcılar, çamaşır suları. Hepsi bir faktör. Mesela bir hanım denize girerken güneş koruyucu sürüyor. ‘En iyi firmanın, en lüks kremi olsa bile o koruyucuyu içebilir misiniz?' diye soruyorum size. O krem vücudunuz tarafından emiliyor veya deterjanı soluyorsunuz, akciğerlerinizden kana karışıyor. Süt veren anne o kremden kullanıyor, cildinden emiliyor. Sütünden bebeğine geçiyor. O bebek daha 2-3 aylık. Yazık günah daha karaciğeri gelişmemiş.

STRES HANGİ SAĞLIK SORUNLARINA NEDEN OLABİLİR?

Stresin yol açtığı sağlık sorunları şöyle sıralanabilir:

YÜKSEK TANSİYON VE ÇARPINTI

Stresli bir durumda tansiyonu yükselebilir insanın. Belki kalbinde bir çarpıntı olabilir. Neden? Çünkü kortizol hormonu salgılanır. Kortizol hormonu çarpıntı yapar, tansiyonu yükseltir. “Benim tansiyonum yüksek. Ben tansiyon hastasıyım” diyorlar. Oysa tansiyon hastası diye bir şey yok. Bunu bir kez daha burada söylemiş olayım.

Tansiyonum yükseliyor diye stres yapmayın. Stres yaptığınız için tansiyonunuz yükselir. Ben şimdi sizinle kavga etsem, stres hormonum salgılanacak. Tansiyonum doğal olarak yükselecek. Stresin cevabıdır bu. Terleme de, çarpıntı da, baş ağrısı da buna bağlıdır. Başınız ağrıyorsa vücutta stres başlamıştır. O stres hormonu tansiyonu yükseltir.