ANKA'ya konuşan Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası (HTK-SEN) yetkilisi eylemin maaşlarda iyileştirme yapılana kadar devam edeceğini söyledi.
Hava Trafik Kontrolörleri, Türkiye’nin de üye olduğu AB ülkelerindeki kule personelinin özlük haklarını karşılayan EUROCONTROL’ün Türkiye’ye gönderdiği ödenekleri yurtdışındaki meslektaşlarından eksik alıyor. Türkiye’de meslek tanımı olmayan ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi’ne (DHMİ) bağlı personel olarak görünen kontrolörler özlük haklarını alabilmek için “inisiyatif almadan çalışma” eylemi yapıyor.
ANKA’ya konuşan hava trafik kontrolörü, özlük hakkı mücadelesini ve şu an uyguladıkları inisiyatif almadan çalışma eylemini anlattı:
“Hava Trafik Kontrolörlerin uçakların güvenli bir şeklide ulaşımını sağlaması için gerekli tüm kural, usul ve tedbir Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve EUROCONTROL tarafından belirlenir. Bu kurallar sıfır hata prensibiyle düzenlenmiştir. Biz hava trafik kontrolörler rötarları önlemek ve hava trafiğini en hızlı şekilde sürdürmek için inisiyatif alarak çalışıyoruz. Örneğin rotaları EUROCONTROL belirler ve uçakların o rotada uçması gerekir fakat biz iki farklı uçağın aynı rotada olması veya daha kısa rotalar olması durumunda inisiyatif alarak uçuşun güvenli şartlar altında en hızlı şekilde gerçekleşmesini sağlıyoruz. Yaşadığımız süreçte özlük haklarımızda ciddi bir kayıp söz konusu. Sesimizi duyurmak için “inisiyatif almadan çalışma” biçimine geçtik. Tüm işleri kitabına göre yapmamız ve inisiyatif almamamız hava yollarında gecikmelere neden oluyor. Tek isteğimiz hakkımız olan özlük haklarına kavuşmak, yurtdışındaki meslektaşlarımız gibi maaş almak."
Sendikalaşma süreci başladı “inisiyatif almadan çalışma” modeline geçildi
Hava Trafik Kontrolörleri 2023 yılında Hava Trafik Kontrolörleri ve Diğer Ulaştırma Çalışanları Sendikası (HTK-SEN) çatısı altında örgütlendi. Kontrolörler, özlük haklarını talep etmek için 10 aydır eylemde. İnisiyatif almadan çalışma (İAÇ) olarak adlandırdıkları eylem, kule personelinin sesini duyurmak için kontrolörlerin inisiyatif almadan çalıştığı ve havayolu işlerinin yavaş işlemesine neden olan bir çalışma biçimi.
Kontrolörlere verilen sözler tutulmadı
Hava Trafik Kontrolörleri İAÇ faaliyetlerine ilk kez 2023'ün Eylül ayında başladı. Kasım ayında DHMİ yetkililerinin özlük haklarına dair taleplerin yerine getireleceği sözü verilmesi üzerine İAÇ'a ara verildi. HTK-SEN, konuyla ilgili yetkililerin “Biz bu işi seçimden sonra kesin bir şekilde çözeceğiz, merak etmeyin” diye konuştuğunu belirtti.
Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Temmuz ayında TBMM Başkanlığı'na sunuldu ancak özel görüşmelerde HTS-SEN aracılığıyla hava trafik kontrolörlerine vaat edilen maddeler torba yasaya eklenmedi. HTK-SEN talepleri karşılanana kadar İAÇ'ın devam edeceğini söylüyor.
Sayıştay maaşların artırılması yönünde görüş belirtti
Sayıştay Başkanlığı'nın TBMM KİT Komisyonu'na sunduğu raporda hava trafik kontrolörlerinin çalışma koşullarına ilişkin tespitlere yer verildi. Sayıştay, EUROCONTROL üyesi diğer ülkelerin milli maliyetlerini yüksek tutmak adına özellikle kontrolörlere çok yüksek ücretler ödediğini kaydederek Türkiye'de çalışan kontrolörlere emsal ülkelerdeki maaşların verilmesine ilişkin girişimlerin yapılması gerektiğini belirtti.
Kule personeli olarak bilinen hava trafik kontrolörleri, DHMİ tarafından istihdam edilse de tüm Avrupa’da olduğu gibi özlük hakları, maaş ve sigorta ödemeleri Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) tarafından yapılıyor. İki yıldır zam verilmeyen kontrolörlerin Avrupa’daki meslektaşları pilotların maaşlarına çok yakın miktarda maaş alıyor.
İnisiyatif almadan çalışma nedir?
Hava Trafik Kontrolörler havayolundaki gecikmelerin en az seviyeye inmesi için yaptıkları "sıfır hata prensibinden" vazgeçerek rutin olarak uyguladıkları "inisiyatifi" İAÇ eyleminde uygulamıyor. Kontrolörler inisiyatif almadığı için tüm havayolu işleyişi EUROCONTROL'ün belirlediği kurallara uygun olmakla birlikte havaalanlarındaki işleyişi kilitleyecek bir yavaşlıkta ilerliyor.
