Milyonlarca insanın merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için düzenlemesi önümüzdeki ay Meclis'e gelecek.
EYT'de prim ve yıl şartlarıyla ilgili merak edilen detaylar ortaya çıktı. EYT ile ilgili düzenlemeyle birlikte 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlara emeklilik yolu açılacak. Prim ve yıl şartları ne zaman tamamlanırsa o tarihte emekli olunacak. Geçmişte sigortası yapılmış primleri yatırılmayan ya da hiç sigortası yapılmamış olanlar ne yapacak? Cumhuriyet yazarı Nergis Şimşek merak edilen soruları yanıtladı...
Soru: 9/5/1975 doğumluyum. 1989/Kasım ayında çalışmaya başladım. Daha sonra değişik yerlerde sigortalı çalışmalarım mevcut. 2015 yılından beri Bağ-Kur’luyum. Toplamda 4800 günüm var. Ben bu yasadan nasıl yararlanırım? Musa B.
2015 yılından beri Bağ-Kur kapsamında sigortalı olmanız nedeniyle, 2829 sayılı kanunun 8. maddesi gereğince emeklilik koşullarınız Bağ-Kur kapsamında değerlendirilir. İlk defa çalışmaya başladığınız tarih, 8/9/1999 tarihinden önce olduğundan emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin düzenlemeden yararlanırsınız. Anılan çalışmada emeklilik yaş haddinin kaldırılması durumunda toplamda 5400 (kısmi yaşlılık aylığı) veya 9000 prim gün sayısını tamamlamanız halinde emekli olursunuz.
Soru: 15/9/1996 tarihinde sigorta başlangıcım ve 180 gün sigortalı hizmetim var. 2001 yılından beri yurtdışındayım. Ne kadar borçlanıp ne zaman emekli olabilirim? Göksel Ç.
19/7/2019 tarihli ve 7186 sayılı kanunla, 3201 sayılı kanunun 5. maddesinde yapılan değişiklikle, 1/8/2019 tarihinden itibaren borçlandırılan yurtdışı süreleri, Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul ediliyor. Dolayısıyla 2001 yılından itibaren yurtdışında bulunduğunuzdan, yurtdışında geçen çalışma sürelerinizi borçlanmanız halinde borçlandığınız süreler Bağ-Kur kapsamında sayılır. Buna göre, 180 günlük SSK hizmetiniz de dikkate alındığında Bağ-Kur kapsamında emeklilik koşullarınız; 58 yaş 9000 gün veya 58 yaş 5400 gündür (Kısmi yaşlılık aylığı). Her iki koşulda aranan yaş haddi 58 olup bu durumda 5400-180=5220 gün yurtdışı borçlanması yapıp prim ödeme gün sayınızı 5400 güne tamamlamanız gerekir.
Soru: 15/1/1996 sigorta girişliyim. 5130 gün prim ödemem var EYT’den yararlanabilir miyim? Korhan K.
Mevcut durumda 15/1/1996 tarihli işe girişinize göre emeklilik koşullarınız; 25 yıllık sigortalılık süresi, 56 yaş ve en az 5825 prim gün sayısı. İlk defa çalışmaya başladığınız tarih, 8/9/1999 tarihinden önce olduğundan emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin düzenlemeden yararlanırsınız.
Soru: Babam Bağ-Kur emeklisi iken 21/10/2022 tarihinde vefat etti. Babamdan dolayı cenaze ödeneği alabilir miyiz, miktarı nedir? Sarp N.
Emekli aylığı almakta iken vefat edenlerin hak sahiplerine cenaze ödeneği veriliyor. Cenaze ödeneği SSK ve Bağ-Kur’lular için her yıl enflasyon oranına göre belirleniyor. 2022 yılında vefat edenler için cenaze ödeneği miktarı 1.250 liradır.
Soru: 1/1/1981 doğumluyum. İlk defa 10/04/1997 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. 3605 prim gün sayım mevcut. Size SGK’nin internet sayfasında hesaplanan aylık bilgilerimi gönderiyorum. Aylık bağlama oranlarımın nasıl hesaplandığı ve doğru olup olmadığını öğrenmek istiyorum. Aysun K.
Çalışmalarınızın 2000 öncesi ve sonrası süreleri kapsaması nedeniyle tarafınıza üçlü karma (Gösterge+4447+5510) sisteme göre aylık hesaplanacağından her bir sistem için olmak üzere 3 tane aylık bağlama oranı (ABO) tespit edilir.
2000 öncesi hizmetleriniz için gösterge sisteminde, göstergeniz 9475 olarak hesaplanmış olup bu göstergenin taban aylık bağlama oranı yüzde 60’dır. Sigortalıların bu baz orandan 5000 günden eksik her 240 günü için yüzde 1 puan indirim yapılır. Dolayısıyla 3605 gününüz bulunduğundan yüzde 60 oranından 5 (5000-3605=1395/240=5) puan indirim yapıldığında birinci aylık bağlama oranı yüzde 55 olarak bulunur.
2000 ila 2008 arası hizmetleriniz için 4447 sayılı kanunla getirilen aylık bağlama sisteminde, aylık bağlama oranınız çalışmalarınızın ilk 3600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5 puan verilerek tespit ediliyor. 3605 gününüz bulunduğundan ikinci aylık bağlama oranınız 3600/360=10x3.5=35 olarak bulunur. Artık gün sayıları dikkate alınmaz.
2008/Ekim sonrası hizmetleriniz için 5510 sayılı kanunla getirilen aylık bağlama sisteminde, aylık bağlama oranınızın hesabında; çalışma sürelerinin her 360 günü için yüzde 2 oranı uygulanır ve artık günler dikkate alınır. 3605/360=20.03 bulunur. Bu durumda, SGK aylık hesaplama portalında hesaplanan ABO’lar doğru.