Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB), dün beklenen faiz kararını açıkladı.
TCMB, faizin sabit tutulacağı beklentilerinin aksine faizi yükseltti. Yılın ikinci Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının ardından yüzde 42,5 olarak açıklanan politika faizi, dün gerçekleşen üçüncü toplantıdan sonra yüzde 46'ya yükseltildi.
Merkez'in faizi sabit tutacağı değerlendirilse de ekonomistler artışa gidilmesini öneriyordu.
Peki ne oldu da Merkez beklentiyi boşa düşürüp "doğru karar"ı aldı?
CHP Genel Başkan Yardımcısı ekonomist Yalçın Karatepe Birgün'deki köşesinde "Faizler kimin için yükseltiliyor?" başlıklı yazısında Merkez'in kararını değerlendirdi.
2023'te ekonomi yönetimine gelen Mehmet Şimşek'in göreve geldikten sonra enflasyonla mücadele temelinde Merkez'in faizlerde artışa gittiğini anımsatan Karatepe "Yüksek faizden yararlanmak isteyenlerin döviz girişi sağlayacağı, böylece Türk Lirasının reel olarak değerlenmesi ile birlikte enflasyon beklentilerinin de iyileşeceğini söylüyorlardı." diye ifade etti.
Yüzde 50’ye kadar çıkarılan politika faizinin Aralık 2024'ten sonra indirilmeye başlandığını ve ivmenin bu yönde devam ettiğini belirten Karatepe "Hatta öyle açıklamalar yapıyorlardı ki faizler düşmeye devam edecekti. Ama öyle olmadı." dedi.
Yavaş yavaş indirilen faizin hızla yukarı çekildiğini söyleyen Karatepe rezervlerde de aynı yolun izlendiğine işaret etti:
"İki yılda topladıklarının büyük çoğunluğunu iki hafta içinde satmadılar mı? Bu bize ne söylüyor? Piyasacıların seveceği şekilde ifade edeyim: Kırılganlığımız çok yüksek."
PPK metninde “Finansal piyasalarda son dönemde yaşanan gelişmeler neticesinde…” ifadesinin dikkat çekici olduğunu kaydeden Karatepe şu eleştiriyi getirdi:
"Sahi finansal piyasalarda ne oldu? Yoksa önce başka bir şey oldu, ardından da finansal piyasalarda olanlar mı oldu? Sıralama önemli. Neyin neye yol açtığına atıf yapmadan sadece sonuçlarına bakarak karar alırsanız beklediğiniz sonucu elde edemezsiniz."
Ülkenin ekonomik tablosuna işaret eden Karatepe, Merkez'in faizi neden arttırdığına dair şunları kaydetti:
"Peki, ekonomi zaten yavaşlıyor, şirketler finansman maliyetleri ile boğuşuyor, kamu borç faiz ödemeleri uzaya fırlamışken faiz artışı neden yapıldı? “Talebi dengelemek” için mi? Bunun yanıtını da hepimiz biliyoruz. Siz bakmayın döviz satışına gelen eleştirilere “rezervler kullanılmak için var” diye verdikleri yanıta. Faiz kararının ardından konuşulanlara bakınca bir miktar sıcak para girişi olduğuna ilişkin şeyler duyuluyor. İşte faizi bunu için artırdılar. Verelim yüksek faizi belki gelirler.
Bir taraftan artırdıkları faiz maliyeti, diğer taraftan erittikleri döviz rezervlerine bakınca şunu rahatlıkla söyleyebiliriz: İktidarda kalma sürelerini uzatmak için hiçbir şeyi yapmaktan geri durmayacaklar. Bunun ekonomiye, vatandaşa maliyeti ne olur umurlarında değil. Yeter ki iktidar onların olsun."
Karatepe Şimşek'in içerideki gelişmeler karşısındaki sessizliğini de eleştirdi. Şimşek'in Ekrem İmamoğlu'nun diplomasının iptal edildiği tarihten ve yaşananlardan bihaber gibi davrandığını ifade eden Karatepe, dünya ekonomisi söz konusu olunca Bakan Şimşek'in "afili" ifadeleri olduğuna dikkati çekti.
Karatepe, ABD'nin "Korumacı politikasına" karşı "kural bazlı ortama dönülmesi" çağrısı yapan Şimşek'e dair şunları kaydetti
"Sayın Şimşek, aynı şeyi ülkemiz içinde de istiyor musunuz? Biz de ülke olarak kurallara bağlı kalmalı mıyız? Mesela evrensel hukuk kurallarına bağlılık, mesela mülkiyet hakkının korunması, mesela 30 yıl önce alınmış diplomanın sağladığı haklara ilişkin kurallar."
