Türkiye’de ekonomik krizin etkilediği sektörlerin başında yer alan tarım alanında girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle üretim durma noktasına geldi. Diyarbakır’da 800 dekarlık alanda üretilen yaklaşık 400 bin ton üzerindeki pamuk, üretim maliyetini karşılamadığı için harmanda kaldı. Pamuk üreticilerin yaşadığı zorlukları ANKA Haber Ajansı’na değerlendiren Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, stratejik bir ürün olan pamuğun ülke ekonomisine önemli katkılar sağlamasına rağmen, üreticilerin desteklenmediğini söyledi.
Katma değerinin fazla olduğu pamuğun üretimi çiftçiler tarafından güçlükle yapıldığını aktaran İskenderoğlu, “Pamuk üreticileri 2022 yılından beri sıkıntı yaşıyor. Pamuk üreticilerin en büyük sorunu da tohum, gübre, mazot olmak üzere girdi maliyetleridir. Çiftçiler çok zor şartlar altında pamuk üretiyor. Pamuk katma değeri çok yüksek bir üründür. Ülkemizin stratejik ürünü olan pamuk, petrol kadar kıymetlidir. Tekstilin, yağ sanayinin ana ham maddesi, hayvancılıkta küspe, sentetik barut gibi birçok alanda pamuk kullanılıyor. Pamuk, ülke ekonomisine ciddi anlamda katkısı olan bir üründür. Maalesef çiftçi 3 yıldır pamuğu aynı fiyattan satıyor. Bundan dolayı çiftçi zarar ediyor. Ziraat odalarının yaptığı hesapla bir kilogram pamuğun üreticiye maliyeti 32 lira. Fakat Diyarbakır’da serbest piyasada kilogramı 22 lira, üretici birliklerinde ise 25 ila 28 lira arası değişmekte. Biz bu fiyatları yetersiz ve az buluyoruz. Çiftçi zarar ediyor. Belirlenen fiyatlar maliyetin altında” dedi.
‘Pamuk üreticileri cumhuriyet tarihinin en sıkıntılı dönemini yaşıyor’
Çiftçinin sübvanse edilmesi çağrısında bulunan İskenderoğlu, pamuk üreticilerinin Cumhuriyet tarihinin en sıkıntılı dönemini yaşadığını ifade etti. Hükümetin tarım politikası nedeniyle çifti üretemez hale geldiğini belirten İskenderoğlu, şunları kaydetti:
“Devlet 3 yıldır pamuk destekleme primini kilogram başına 1,6 lira olarak veriyor. 3 yıldır enflasyon yaklaşık yüzde 240 artmışken, 3 yıldır pamuk destekle priminin aynı ollması, Bakanlığın çiftçiye ‘pamuk ekmeyin, biz dışarıdan ithal ederiz, yurt dışındaki çiftçileri zengin edelim’ demesi anlamına geliyor. Pamuk üreticisi imtiyaz istiyor. Çünkü pamuk üretimi çok meşakkatli bir şekilde yapılıyor. Çiftçiler 150 gün boyunca evine gitmiyor, gece gündüz tarlada. Nisan ayında başlayıp ekim ayına kadar sürüyor. Yazık değil mi bu insanlara? Pamuk üreticileri Cumhuriyet tarihinin en sıkıntılı dönemini yaşıyor. Çiftçi pamuk ekmekten vazgeçecek. Hükümet, Yunanistan’dan, Özbekistan’dan, Tacikistan’dan pamuğu ithal etsin. Bu şartlar altında çiftçinin üretim yapması imkansız hale geldi.
‘Sayın bakan beni buysun, biz mahvolduk, öldük, bittik’
Hükümetin pamuk üreticilerinin feryadını duyması çağrısında bulunan İskenderoğlu, pamuk destekleme priminin acil olarak kilogram başı 5 liraya çıkması için talebinde bulundu. Çiftçinin dayanacak gücü kalmadığını söyleyen İskenderoğlu, “3 yıldır çiftçi, pamuğu 22 liraya satıyor, Allah’tan korksunlar yahu. Allah’tan korkun, Allah’tan. Bu insanların emeğine, işine, aşına yazık. Bu insanlar üretimden vazgeçerlerse, kimse bir daha çiftçileri bu tarlaya getiremez. Bu masrafımıza ve emeğimize yazık değil mi? Biz emek harcıyoruz, sayın bakan beni duysun, biz mahvolduk, öldük, bittik. Pamuğun beyaz altınlığı bitti, gitti. Çiftçi kazanmıyor ki, pamuk beyaz altın olsun. O günler, 1990’lı yıllarda kaldı. Aslında bizim çiftçilerin Guinness Dünya Rekorlar listesine girmesi lazım. Bu kadar girdi maliyetleri yüksek bir ülkede yaşayıp, bu şekilde üretim yapabiliyorsak, çiftçilerimiz büyük bir alkışı hak ediyor. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, ‘çiftçi milletin efendisidir’ demişti, şu an hükümetin kölesi haline geldik. 1990’lı yıllarda kazandığımızı şu an faize ve girdi maliyetlerine harcıyoruz. Bu şekilde yaşamımızı idame ediyoruz. Pamuk üreticisi bu denli sıkıntıdayken, hiç kimseden ses çıkmaması da tuhafıma gidiyor” açıklamalarında bulundu.
‘Böyle devam ederse üretimi bırakacağız’
Son yıllarda zarar ettiklerini söyleyen pamuk üreticisi Şeyhmus Kaya, bu zararlar nedeniyle bitme noktasına geldiklerini belirtti. Üretim yapmak için bankadan kredi çekmek zorunda kaldıklarını aktaran Kaya, elde ettikleri hasadın gelirlerinin çoğunu çektikleri kredinin faizini ödediklerini ifade etti. Böyle devam ederse üretimi bırakacaklarını söyleyen Kaya, inşaatta çalışacağını belirtti.