CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda Ticaret Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçe görüşmeleri sırasında; Ticaret Bakanı Ömer Bolat'a, "Son yıllarda şeker üretiminde şeker açığımız olmamasına rağmen ithalata gittiniz. Şu anda şeker ithalatının 2024 yılında yapılıp yapılmadığını da öğrenmek istiyorum" diye sordu.
'BU YILIN İLK 10 AYINDA 145 BİN TON ŞEKER İTHALATI GERÇEKLEŞTİRİLMİŞTİR'
Gürer'in sorusunu yazılı olarak yanıtlayan Bolat, "Şeker ithalatında uluslararası taahhütlerimizin en üst seviyesi olan yüzde 135 seviyesinde gümrük vergisi uygulanmakta ve bu yolla şeker üreticilerimiz için etkin bir koruma sağlanmaktadır. Diğer taraftan, 2024 yılının ilk 10 aylık döneminde tamamı Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ihracata yönelik olmak üzere yaklaşık 145 bin ton (98 milyon dolar) şeker ithalatı gerçekleştirilmiştir" bilgisini aktardı.
Ömer Fethi Gürer, Bolat'ın açıklamasını eleştirerek, "Tarımda sorunlu yönetim anlayışı şekerde de Türkiye'yi ithalatçı konuma taşıdı. Ülkemizde ortalama 23 milyon ton şeker pancarı yetiştiriliyor ve bundan 2 milyon 800 bin ton şeker elde ediliyor. Ülkemiz için şeker üretimi yeterli boyutta. Şeker pancarından melas, alkol, küspe ve maya gibi yan ürünler elde edildiği için stratejik olarak önem arz ediyor. Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarları döneminde, ithalat farklı ürünlerde olduğu gibi şekerde de ithalat arttı" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin şeker ithalatındaki artışa ilişkin rakamları paylaşan Gürer, "2021 yılında 5 bin 51 ton şeker ithalatımız vardı. 2022’de bu rakam 602 bin 459 tona yükseldi ve 439 milyon 205 bin dolar yurt dışına ödendi. Çünkü bu süreçte şeker fabrikaları özelleştirilmiş, şekerin karaborsaya düşmesinin yolu açılmış ve birileri buradan büyük vurgun vurmuştu. Türkiye'de 33 şeker fabrikasından 16’sı devletten çıktı, sadece 15'i kamuya kaldı. Kamu fabrikaları şeker üretmeye devam etse de ithalat durdurulamıyor" diye konuştu.
'İTHALAT TÜRKİYE İÇİN ÇÖZÜM DEĞİL'
Gürer, şunları kaydetti:
" '2024 yılının ilk 10 ayında Dahilde İşleme Rejimi kapsamında 145 bin ton şeker ithal edilmiş ve bunun için 98 milyon dolar ödeme yapılmış.' Yurt dışından getirilen bu şeker işlenerek ihraç edilmiş. Türkiye'de şeker pancarı ekilen alanlarda daralma var. Neden şeker pancarı ekiminin artırılması yönünde çalışma yapılmıyor? Neden Türkiye ithal şeker getirmek durumunda kalıyor? Neden bu şekeri şeker pancarı üzerinden Türkiye'deki çiftçimizin üretimi artırılarak üretimi sağlanmıyor? Yani yurt dışından ithalatı gerektirecek bir durum yok. Türkiye'nin şekeri kendi kendine yetiyor. Yurt dışına ihraç edeceksek bu anlamda da yapılması gerekli olan Türkiye'de üretimini sağlamaktır.
Dışardan başkalarının ürettiği şekeri Türkiye'ye getirip, burada üretimi sanayici eliyle yapıp yurt dışına göndermek Türk çiftçisine katkıda bulunmuyor. Türkiye'ye ihracat gelirini artırıcı bir rakam olarak tarımın farklı ürünleri DIR kapsamında işlenip yurtdışına gönderileceğine, Türkiye çiftçisi bunu üretmeli. Şeker pancarının üretim alanları 2010 yılında 3 milyon 287 bin dekar iken, bugün 2 milyon 954 bin dekara geriledi. Bu gerilemenin önüne geçilsin. Türk çiftçisinin ürettiği ürünler ihraç edilsin. Şeker ithalatından vazgeçilsin. İthalat Türkiye için çözüm değil. Tarım için sorun oluşturuyor."