Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, ülkesinin sömürge döneminde Tanzanya’da işlediği suçlardan “utanç duyduğunu” söyledi.
Tarihin en kanlı sömürge karşıtı isyanlarından biri olan 1900’lerin başındaki Maji Maji isyanında Alman güçleri 300 bine yakın insanı öldürmüştü. İsyanın gerçekleştiği Songea kentindeki bir müzede konuşan Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier, “Almanların burada atalarınıza yaptıklarından ötürü af dilemek istiyorum” dedi. Maji Maji isyanı, Almanların yerel nüfusu ihracat amaçlı pamuk üretimine zorlamasının ardından tetiklenmişti.
Tanzanya o dönemde günümüzdeki Ruanda, Burundi ve Mozambik’in bazı kesimleriyle birlikte Alman Doğu Afrikası’nın bir parçasıydı. Steinmeier Tanzanya ve Almanya’nın geçmişte yaşananları “ortak bir şekilde ele alabileceğini” umduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı, “Buradaki hikayeleri ülkemde daha fazla insanın öğrenmesi için dönüşte Almanya’ya götüreceğim” dedi.
"BELLEK YİTİMİ YAŞANDI"
Almanya’daki Hamburg Üniversitesi’nden tarih profesörü Jürgen Zimmerer, Almanya’nın kısa zaman önceye kadar sömürgelerinde işlediği suçlara dair “bellek yitimi yaşadığını” söyledi: “Sömürge imparatorluğun vahşeti ve ırkçılığı Alman kamuoyunda tam olarak anlaşılabilmiş değil.”
Steinmeier üç günlük ziyaret kapsamında Maji Maji liderlerinden, 1906’da öldürülen Şef Songea Mbano’nun soyundan gelen bir kişiyle de görüştü. Mbano bugün ülkesinde bir ulusal kahraman olarak görülüyor.
"KABUL EDİLEMEZ"
Steinmeier Mbano’nun ailesine, ondan geriye kalanları bulmak için çalışacaklarına dair söz verdi. Sömürge döneminde binlerce ceset ve insan parçası Afrika’dan Almanya’ya hem “hatıra” olarak hem de ırkçı amaçlarla kullanılmak üzere götürülmüştü. Prof. Zimmerer, bugün çeşitli müzeler ve kurumlarda çok sayıda kemik ve kafatası bulunduğunu fakat bunların nereden geldiğinin araştırılması için hiçbir fon sağlanmadığını söyledi.
Ataları öldürülen kişilerin bir kısmı DNA testleri sayesinde atalarının kalıntılarını tespit etmeyi başarmıştı. Tanzanya tarihçisi Mohamed Said, Steinmeier’in özrünün doğru yönde bir adım olsa da yeterli olmadığını söyledi:
“Tarlaları ateşe verip insanları aç bırakarak savaşacak güçten düşürmeye çalıştılar. “Bu kabul edilemez. Günümüz dünyasında haklarında dava açılırdı.”
Almanya Namibya’yı işgali sırasında soykırırım işlediğini 2021’de kabul etmiş ve bu ülkeye 1,1 milyar eurodan fazla finansal yardım sağlayacağını söylemişti.