CHP İstanbul Milletvekili Turan Taşkın Özer’in ''kimliksiz ve vatansız çocuklar'' ile ilgili Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi. Taşkın Özer, “Türkiye’de kaç çocuğa ‘vatansız’ kimliği verilmiştir? Kaç çocuk ‘kimliksizdir’? Bu çocuklara kimlik verilmemesinin nedeni nedir” diye sordu.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Özer’in kimliksiz ve vatansız çocukların sayıları ile ilgili sorduğu sorulara cevap vermedi. Bakanlığın cevabında, verilere ilişkin hiçbir bilgiye yer verilmeyerek, “Soru önergesinde yer alan diğer konular, İçişleri Bakanlığının görev ve faaliyet alanı içerisinde bulunduğundan Bakanlığımızca değerlendirilememiştir” ifadesi yer aldı.
CHP’li Taşkın Özer, bakanlığın yanıtını şöyle değerlendirdi:
“Vatansız kişinin uluslararası hukuki tanımı ‘Vatansız kişi, hiçbir Devlet tarafından hukukunun işleyişi çerçevesinde vatandaş olarak sayılmayan kişidir’ şeklindedir. Bazı kişiler vatansız dünyaya gelir; bazıları ise daha sonra vatansız duruma düşer. Bu zorunlu göç, ayrımcılık, savaş, ebeveynlerden çocuklara geçmesi ya da vatandaşlık kanunlarındaki boşluklar da dâhil olmak üzere pek çok nedenle olabilir. Hangi sebeple olursa olsun, vatansız kişiler barınma, eğitim, sağlık, istihdam gibi en temel insan haklarından mahrum kalmakta, ayrımcılıktan her türlü şiddette kadar maruz kalacakları adli durumlarda hak talep edememektedir. Çünkü yasalar karşısında yok sayılmaktadırlar. Her ne kadar İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde ‘vatansız kişi kimlik belgesi’ verilmesi için formlar bulunsa da ülkemizin gerçekleri düşünüldüğünde bu siteye erişimi, erişimi olsa dahi işlemleri gerçekleştirecek kabiliyeti (dil, yaş, engellilik, yoksulluk vs.) olmayan kişilerin ilgili kurumlara nasıl ulaşacakları bir bilinmezlik durumudur.
Vatansızlık durumu şüphesizdir ki her bir kişi için pek çok zorluğu ve hak ihlalini beraberinde getirmektedir. Ancak her olumsuz koşulda olduğu gibi vatansızlık kadınları ve çocukları daha da dezavantajlı konuma itmektedir. Vatansız kişilerin tespitlerinin yapılması şarttır. Ülkemizde vatansız kişilerin sayısına erişilebilecek kamuya açık bir veri tabanı bulunmamaktadır. Vatansız kimliği verilen kişiler ile kimliksiz kişilerin verileri ayrı ayrı ortaya konmalıdır. Vatansız kişiler için uygulanması gereken prosedürler açıkça belirtilmeli, çelişkiler ve pratikte karşılaşılan aksaklıklarla yeniden düzenlenmelidir. Uygulamaların yürütücülüğünden sorumlu Bakanlıklar ve bağlı kurum ve kuruluşlarca iç denetim mekanizmaları çalıştırılmalıdır.''
