Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ''görevimizin başındayız'' diyerek hakkındaki istifa iddialarının etkisini azaltma çabasında. Bakan Şimşek ve Merkez Bankası Başkanı Karahan geçen hafta boyunca yabancı banka ve finans kurumlarının üst düzey yöneticileriyle telekonferans-video konferans toplantıları yaparak sıcak para, yatırım sermayesi, portföy yatırımlarında çıkışlarını önlemeye, döviz piyasalarındaki sert dalgalanmaları dindirmeye çabaladı. Merkez Bankası kur artışlarını kontrole almak için kendisinin ve kamu bankalarının döviz rezervlerinden 28 milyar dolara varan satış yapmasına karşılık dolar/TL kuru 38-39 aralığında, Euro/TL kuru 41-42 TL aralığında sakinleştirilebildi. Kur artışlarından dolayı Türkiye’nin dış borç stokunun TL karşılığı yaklaşık 700 milyar TL, özel sektörün kısa vadeli dış borç geri ödemelerinin TL karşılığı 65 milyar TL yükseldi. Merkez Bankası döviz rezervleri bir haftada 25 milyar doların üzerinde azalırken, sıcak para olarak adlandırılan carry trade ve Borsa İstanbul’daki (BİST) yabancı portföy yatırımlarından çıkışlar 11 milyar dolara yaklaştı.
Sakinleştirme çabaları yetmeyince 9 güne uzatılan bayram tatili dış ticareti vuracak
19 Mart’taki kitlesel gözaltı ve ardından gelen tutuklama kararları sürecinde banka yöneticileri, Türkiye Bankalar Birliği (TBB), iş dünyası temsilcileri, BİST ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile peş peşe yapılan toplantılarda ‘dezenflasyon programının sürdürüleceği, gerekirse yeniden faiz artışına gidileceği, kurlardaki olağanüstü hareketlere müdahale için tüm enstrümanların kullanılacağı’ güvencesi verildi. BİST’te 3 günde 2 trilyon liraya varan kayıplarla sert şekilde düşen endeksi desteklemek için açığa satış yasağı getirildi.
Şirket ve bankaların hisse geri alımlarına ilişkin kurallar gevşetildi. Kamu bankaları ve Türkiye Varlık Fonu (TVF) hisse senedi alımlarıyla BİST 100 Endeksine destek verdi. Merkez Bankası da 'Türk lirası Uzlaşmalı Vadeli Döviz Satışı' uygulamasına geçerek döviz ihtiyacı olan şirketlere, ithalat ve ihracatçılara 'kur güvenceli vadeli döviz satışı' başlattı. Eş zamanlı olarak 'Likidite Senedi' ihalelerine de başlayan Merkez Bankası bu uygulamayla piyasalardaki TL likiditesini çekerek, döviz talebine gidebilecek TL kaynaklarının önünü kesmeye yöneldi. Buna rağmen geçtiğimiz hafta bankalardaki TL mevduatı yaklaşık 170 milyar TL azalırken, döviz mevduatları yaklaşık 7 milyar dolar arttı.
Piyasaları sakinleştirmeye çalışan Şimşek ve ekibinin son çaresi Cumhurbaşkanı kararıyla 3 günlük Ramazan Bayramı tatilini 9 güne uzatmak oldu. Zaman kazanmaya çalışan iktidar ve ekonomi yönetiminin bu kararı en olumsuz etkiyi dış ticarette gösterecek. Ocak ve şubatta kötü performans sergileyen dış ticarette iki ayda yüzde 18 artan açık büyürken, ihracat gerilemişti. 9 günlük tatilde gümrük işlemleri duracak. Mart ayı dış ticaretinde, özellikle gerileme sürecine giren ihracatta ciddi düşüş yaşanacak.
Şimşek yine yurt dışı ikna turlarına başlıyor; Hong Kong, Londra, New York, Körfez…
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yabancı banka ve finans kurumlarının yöneticileriyle yürüttüğü yoğun görüşmeler yanında, iki yıl önce göreve başladığı dönemdeki gibi yeniden uluslararası sermaye, finans ve kredi kuruluşlarını ikna turlarına çıkıyor. İlk durak Asya Yatırımcılar Toplantısının yapılacağı Hong Kong. Ayrıca, yeni bir Körfez turu ve Londra ziyareti sırada.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile Washington’da bir araya gelmesinin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da nisan ayında ABD’ye ve Beyaz Saray’a bir ziyaret programı ve Trump ile görüşme için temaslar yürütülüyor. Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in de olası ziyarette resmi heyette yer alacağı New York’ta ve Wall Street’te küresel finans kurumlarının yöneticileriyle bir araya gelmeyi planladığı ekonomi kulislerinde dile getiriliyor.
Nisanda faiz artışı, mart ve nisanda enflasyonda yükseliş beklentisi arttı
19 Mart operasyonları Bakan Şimşek ve ekonomi yönetiminin plan ve hedeflerini alt üst etti. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç göreve başladığından bu yana yargıdaki siyasallaşma eleştirileri ve muhaliflere yönelik tartışmalı mahkeme kararlarına karşı sürekli olarak ‘Türkiye’nin hukuk devleti olduğunu, bağımsız yargının kararlarına saygı duyulması gerektiğini’ söylüyor. Ancak bu söylemlerinin inandırıcılığı ve toplumsal karşılığı neredeyse yok. Operasyonlar sonrası kamuoyu araştırmalarında; rüşvet, yolsuzluk, çıkar amaçlı organize suç örgütü, İmamoğlu’nun suç örgütü lideri olduğu, terör örgütleriyle bağlantı vb. iddialara dayandırılan 19 Mart operasyonlarının toplumun yüzde 60’ı tarafından ‘siyasi’ görüldüğü, iddiaların inandırıcı bulunmadığı anket sonuçlarına da yansıdı.
Gelinen aşamada, kur artışlarının yansımaları ilk olarak akaryakıt zamlarıyla görüldü. Nisan başında elektrik ve doğalgaza da zam bekleniyor. Ay sonuna denk geldiği için mart enflasyonuna sınırlı düzeyde yansıyacak gelişmelerin asıl etkisi nisanda görülecek. Muhtemelen yüzde 2-2,5 arasında gerçekleşecek mart enflasyonunun ardından nisanda kur artışları ve buna bağlı zamların etkisiyle yüzde 3-3,5 oranında bir enflasyon kaçınılmaz. Dolayısıyla nisanda faiz indirimi yerine 150-200 baz puanlık yeni bir faiz artışı beklentisi yüksek. Enflasyon ve faizin yeniden yükselişe geçmesiyle hedeflerin tutması ihtimali ortadan kalkarken 19 Mart operasyonlarının ekonomiye faturası büyüyor. Negatif etkilerin önümüzdeki aylarda dalga dalga süreceğinin işaretleri artıyor.
